Tand des tijds

De geschiedenis van het CDA is een relaas waarin aldoor juist niet gebeurt wat kenners en waarnemers aannamen. Een verhaal van het ongedachte, het onvermoede, onvoorspelbare en onderschatte. Dat was al zo in de jaren van Van Agt en Lubbers en het is in deze eenentwintigste eeuw niet anders. Ook in de nieuwste CDA-historie val je van de ene verrassing in de andere. Veel van wat men meent te weten of zich herinnert klopt niet, veel andere feiten bleven onder de radar of soms diep geheim. Dat maakt de wederwaardigheden van een op het eerste gezicht toch wat brave partij af en toe ontregelend.

Keer op keer is de definitieve ondergang van het CDA aangekondigd, telkens keert die partij onverwacht terug in het hart van de macht. In het Haagse én het Brusselse. Soms lijkt ze onverslaanbaar en stort dan plotseling ineen. Zelden steeg het CDA zo hoog als onder Balkenende in 2002 en 2003. Nu zit de partij met bijna minder Kamerzetels dan ooit toch weer aan de knoppen. Hoe kan dat? Wat is het geheim daarvan en wat kan er nog meer gebeuren?

P.G. Kroeger loopt al een leven lang rond op het Binnenhof en schreef, van binnenuit, het definitieve boek over de minst vanzelfsprekende en misschien toch meest Nederlandse en Europese van al onze politieke partijen. Hij analyseert de feiten en gebeurtenissen en de vele mythes die daar ook binnen het CDA zelf vaak over leven. Over het vermeende zware verlies keer op keer aan rechtse populisten, over ‘de boze burger’ in de ‘Donner-doctrine’, over wat er écht gebeurde tijdens het roemruchte partijcongres in de Rijnhal, over de loopbanen van Camiel Eurlings, Maxime Verhagen en Jan Peter Balkenende in zowel ‘Brussel’ als ‘Den Haag’. En wat vond Lubbers nu écht van zijn opvolgers? Hielpen Fortuyn en het CDA elkaar nu wel of niet? Wat verhinderde op de valreep dat Balkenende de ‘eerste president van Europa’ werd? Wat noemt Verhagen het ergste verraad in heel zijn politieke leven? Waarom hield Mark Rutte bezorgd rekening met zowel een premier Eurlings als een premier Buma? Hoe hielden Buma en Peetoom het acht jaar samen uit?

P.G. Kroeger is historicus en CDA-kenner. Hij was lange tijd adviseur van verschillende bewindslieden en de Europese Commissie en vele jaren de hoofdredacteur van ScienceGuide. Kroeger evalueerde – feitelijk, kil en hard – binnen het CDA bittere en vaak onbegrepen verkiezingsuitslagen. Hij publiceerde eerder samen met Jaap Stam De rogge staat er dun bij. Macht en verval van het CDA 1974-1998. Met Jaap Jansen maakt hij sinds 2018 de podcast Betrouwbare Bronnen.

‘Lees dat boek.’ – Jaap Jansen, Betrouwbare Bronnen

‘[Kroeger] is een kenner, een partijtijger die al heel lang meeloopt en dus levert zijn boek opnieuw boeiende verhalen op.’ – Trouw